czwartek, 27 marca 2014

"Basetla" czyli Gryzelda z Zamoyskich Wiśniowiecka

Gryzelda z Zamoyskich Wiśniowiecka,
reprodukcja: http://muzeum-zamojskie.pl/

Urodziła się 27 kwietnia 1623 roku w Zamościu. Była pierworodną córką Tomasza Zamoyskiego i Katarzyny z książąt Ostrogskich. Wychowywała się głównie w Zamościu, chociaż wiele podróżowała z rodzicami po Polsce. Otrzymała staranne wykształcenie u profesorów Akademii Zamojskiej. Studiowała te same przedmioty, co jej brat Jan (Sobiepan), z filozofiąwłącznie.

27 II 1639 r. poślubiła Jeremiego Wiśniowieckiego, wnosząc mu olbrzymi posag – 700 000 zł).
W 1641 roku, na pogrzebie Konstantego Wiśniowieckiego, kiedy to rozpętała się awantura pomiędzy jej mężem Jeremim a Piotrem Szyszkowskim, a mało nie straciła życia, w ostatniej chwili od cięcia szablą osłonił ją biskup Jan Zamoyski. Podczas powstania Chmielnickiego wyjechała do Zamościa.Mieszkała w Krzeszowie a po śmierci męża (zm. 20 VIII 1651) powróciła do Zamościa.
Początkowo całkiem dobrze dogadywała się z Marią Kazimierą d’Arquien, żoną brata Jana Sobiepana Zamoyskiego. Z biegiem czasu stosunki te zaczęły się jednak pogarszać, za co Maria Kazimiera w korespondencji z Janem Sobieskim określa ją mianem „Basetli”. Konflikt przerodził się w otwartą wojnę po śmierci Sobiepana w wyniku sporu o majątek zmarłego. Chciała przejąć ordynację dla syna Michała; według plotek gotowa była nawet poślubić w tym celu Stefana Zamoyskiego.
Po elekcji Michała na tron polski zaangażowała się w politykę. Zmarła w Zamościu 17 IV 1672 r. Zgodnie z wyrażonym w testamencie życzeniem pragnęła spocząć w kolegiacie zamojskiej, została jednak pochowana w katedrze św. Jana w Warszawie.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz